آبیاری زعفران
در این مقاله به شکل کامل و دقیق تمام موارد مربوط به آبیاری زعفران توضیح داده شده است. در صورتی که کشاورز هستید و به تازگی زعفران کشت کرده اید توصیه میکنم با دقت تمام مطالب را بخوانید و در آبیاری زعفران خود استفاده کنید. کلیه مطالب حاصل بیست سال تجربه در کشت و آبیاری زعفران در مجموعه کشاورز محور سرخ سار است که به رایگان در اختیار شما قرار میگیرد.
آیا زعفران گیاه کم آبی است؟
زعفران، اگرچه به عنوان یک گیاه کمآب در مقایسه با بسیاری از دیگر محصولات کشاورزی در ایران شناخته میشود، اما این باور که زعفران به آب نیازی ندارد یا با مقدار خیلی کمی آب میتوان برداشت بالایی داشت، اشتباه است.
واقعیت این است که زعفران به آبیاری منظم و مدیریتشده نیاز دارد تا بتواند محصول خوبی بدهد. به خصوص در مراحل حساس مانند شروع رشد و گلدهی، آب کافی حیاتی است. بدون آبیاری مناسب، نه تنها مقدار محصول کاهش مییابد، بلکه کیفیت زعفران نیز ممکن است آسیب ببیند.
بنابراین، اگر میخواهید از زعفران بهترین بهره را ببرید، باید نیاز آبی آن را جدی بگیرید و در زمانهای مناسب آبیاری کنید. زعفران، اگرچه یک گیاه مقاوم است، اما برای رشد و محصولدهی بهینه نیازمند توجه و مراقبت درست است.
زعفران که دو بار در سال آبیاری شود فقط زنده می ماند و گل دهی پایین دارد
چرا این باور غلط(زعفران به آب احتیاج ندارد) رواج یافته؟
این باور اشتباه که زعفران به آب کمی نیاز دارد یا حتی بدون آبیاری میتواند محصول خوبی بدهد، از اینجا ریشه میگیرد که نیاز آبی زعفران در فصول پر بارش مثل پاییز و زمستان است. بر خلاف بسیاری از گیاهان که در بهار و تابستان کاشته میشوند و تمام نیاز آبیشان باید توسط کشاورز تأمین شود، زعفران در فصلی رشد میکند که بارش باران و برف بخش بزرگی از آب مورد نیازش را تأمین میکند.
به همین دلیل، بسیاری فکر میکنند که زعفران به آبیاری کمتری نیاز دارد و آب از طریق چاه و قنات کمتر استفاده میشود. اما این بدان معنا نیست که زعفران به آب نیازی ندارد. برعکس، آبیاری مناسب در زمانهای درست، مثل اوایل پاییز و دوران گلدهی، برای داشتن محصولی با کیفیت و پربار ضروری است
نیاز آبی زعفران چقدر است ؟
زعفران در طول دوره رشد خود به حدود 3000 تا 5000 متر مکعب آب در هر هکتار نیاز دارد. این مقدار میتواند بسته به منطقه و شرایط اقلیمی متفاوت باشد.
چگونه بفهمیم زمین زعفران به آب احتباج دارد؟
قبل از اینکه روشهای عملی برای تشخیص نیاز زمین زعفران به آب را توضیح دهیم، یک نکته بسیار مهم را باید بدانید: زمین زعفران از اوایل پاییز تا زمانی که برگهایش در اردیبهشت ماه زرد میشوند، همیشه باید رطوبت کافی برای پیازها داشته باشد.
هر بار که به زمین خود سر میزنید، حتماً خاک اطراف پیازهای زعفران را بررسی کنید. خیلی ساده، کمی از خاک را در دست بگیرید و آن را فشار دهید. اگر خاک به هم بچسبد و حس کنید که رطوبت دارد، یعنی همه چیز خوب است و نیازی به آبیاری نیست. اما اگر خاک خشک بود و به راحتی از هم جدا شد، وقت آبیاری فرا رسیده است.
این روش ساده و موثر، به شما کمک میکند تا مطمئن شوید زعفران شما همیشه در شرایط ایدهآل رشد میکند.
مراحل آبیاری زعفران
زعفران به چند مرحله آبیاری که لازم و ضروری است نیاز دارد . تحت هر شرایط این مراحل آبیاری باید انجام شود.
1-مرحله اول (آب گل)
2-مرحله دوم (زاچ آب)
3-مرحله سوم(کولش آب)
4-مرحله چهارم
5-مرحله پنجم(زرد آب)
قبلا از توضیح این مراحل آبیاری در رابطه با اولین آب بعد از کشت توضیحاتی میدهم.
اولین آبیاری زعفران بعد از کاشت
بعد از کاشت زعفران در تابستان، برای اولین آبیاری بهتر است تا پایان تابستان صبر کنید. هدف از این آبیاری در سال اول این است که زمین زعفران به طور کامل سبز شود و همه پیازهای کاشتهشده رشد کنند. هرچه سبزینگی و رشد زعفران در سال اول بهتر باشد، عمر زمین بیشتر و گلدهی آن بهتر خواهد بود.
اگر به اندازه کافی آب در اختیار دارید، پیشنهاد میکنیم در سال اول حداقل دو بار قبل از فصل برداشت زمین را آبیاری کنید. تجربه ما در مزارع سرخسار نشان داده که با سه مرتبه آبیاری از اوایل شهریور تا اواخر مهر، زمین زعفران به سبزینگی ۱۰۰ درصد و رشد عالی میرسد.
البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که اگر هوا در شهریور خیلی گرم باشد، باید مراقب باشید. اما اگر در منطقه سردسیری هستید، میتوانید با خیال راحت آبیاری کنید. با این روش، زعفران شما در سالهای بعدی محصول بهتری خواهد داشت.
مرحله اول آبیاری زعفران:
آب گل زعفران یا اولین مرحله آبیاری زعفران که بسیار مهم و حیاتی است و بیشترین اختلاف بین علمای زعفران در این آبیاری وجود دارد .
این اختلاف نظر که شامل زمان آبیاری زعفران و دفعات آبیاری است.
به طور معمول ابیاری اول زعفران در مهرماه انجام می شود بهترین زمان با توجه به منطقه کشت و دمای هوا و همچنین اختلاف دمای شب روز در مهر ماه است.
قاعده کلی این است که هر موقع برای چند دمای هوا به 10 درجه بالای صفر رسید می توان زمین زعفران را آبیاری کرد.
توصیه ما این است در صورتی که تک آب هستید در تاریخ 15 تا 25 مهرماه آبیاری را انجام دهید.
نکته بسیار مهم در این آبیاری این است که بسیار سنگین انجام شود
اما از آنجایی که سطح زیر کشت کشاورزان زیاد و اب کم است نمیتوان تا مهر ماه صبر کرد و تمام زمین ها را یکدفه آب داد چون آب کافی وجود ندارد از طرفی حتی در صورتی که آب کافی در اختیار داشته باشیم آبیاری همزمان تمام زمین باعث می شود گلدهی تمام زمین یکدفه شروع شود و در فصل برداشت ما با کمبود کارگر برای جمع آوری و فرآوری گل روبرو شویم و به مشکلات زیادی در فصل محدود برداشت دچار شویم.
این دو مشکل باعث شد کشاورزان به فکر تغییر در شیوه آبیاری شوند و اختلافات علمای زعفران آغاز شد .
این دو روش جدید در آبیاری که توسط کشاورزان خراسان رواج یافت شامل
1-آبیاری سه آبه یا آبیاری تابستانه(سه مرحله آبیاری قبل برداشت گل)
2-آبیاری دو آبه
است که در ادامه توضیحات کامل داد می شود.
آبیاری تابستانه زعفران
(نام دیگر این آبیاری برج پنجی است)
بعضی از کشاورزان به دلایل که در بالا توضیح داده شد تصمیم میگیرند آبیاری را در فصل تابستان آغاز کنند.البته ذکر این نکته هم ضروری است که آبیاری تابستانه به گفته بسیاری از کارشناسان میتواند باعث افزایش تولید هم بشود البته به شرطی که صحیح انجام شود که نوع مزرعه سن مزرعه و وزن پیاز شما برای آبیاری تابستانه بسیار مهم است. از طرفی آبیاری تابستانه زعفران ریسک از بین رفتن زمین به وسیله قارچ و کنه را هم به همراه دارد
تا زمانی که دمای هوا بالا است پیاز زعفران در خواب است و فعالیتی ندارد امام با کاهش دما پیاز به اصطلاح از خوا بیدار می شود.
وقتی ما در فصل تابستان که اواسط مرداد ماه منظور دقیق من است زمین زعفران را آبیاری میکنیم دمای خاک کاهش می شود و از طرفی آب به پیاز می رسد و پیاز فعال می شود و باعث می شود گلدهی نسبت به زمین هایی که تک آبه هستند زودتر شروع شود.
هدف از آبیاری تابستان
هدف از آبیاری در تابستان شروع زودتر گلدهی و افزایش گلدهی و برداشت گل بیشتر از زمین
آبیاری تابستانه چگونه باعث افزایش گلدهی زمین می شود؟
پیاز زعفران که در اواخر مرداد فعال می شود شروع به تشکیل دادن گل های زعفران میکند ابیاری در این زمان و داشتن رطوبت باعث می شود پیاز تعداد گل بیشتری تشکیل دهد
زمان مناسب آبیاری تابستانه
زمان مناسب برای آبیاری تابستانه از 15 مرداد تا 5 شهریور است. اما توصیه می شود تا نهایت 25 مرداد آبیاری تابستانه انجام شود.
زمین های مناسب آبیاری تابستانه
زمین های تنک که پیاز کم دارند برای آبیاری تابستانه بسیار مناسب هستند علت ان هم افزایش پیاز دختری هنگام آبیاری در تابستان هست. به هیچ عنوان زمین های پر پیاز آبیاری تابستانه صورت نگیرد
زمین هایی که در سال سوم و چهارم هستند نسبت به زمین های تازه کشت شده برای ابیاری تابستان مناسب تر هستند به این چون زمین های تازه کشت شده پیاز کمی دارند و احتمال دارد با ابیاری تابستانه درگیر قارچ و کنه شوند و مقداری از پیازها از دست برود
پیازهای مناسب آبیاری تابستانه
اگر پیاز کمتر از هشت گرم باشد به هیچ عنوان آبیاری تابستانه صورت نگیرد.
نکته بسیار مهم قبل آبیاری حتما پیاز از لحاظ داشتن کنه و قارچ بررسی شود حتما حداقل در سه نقطه پیاز از زمین خارج و از لحاظ وزن و کنه و قارچ بررسی شود
نکات مهم در آبیاری تابستانه
1-زمان دقیق(تا 25 مرداد)
2-زمین تنک و کم پیاز
3-پیاز بیش از هشت گرم باشد
4-پیاز عاری از کنه و قارچ باشد
5-به هیچ عنوان کود دامی و شیمایی در این ابیاری استفاده نشود(کود دامی در اب مهر ماه داد شود بهتر است چون احتما وجود کنه و قارچ در کود دامی زیاد است)
6-آبیاری تابستانه در صورت امکان در شب انجام شود.
7-هر زمینی که آبیاری تابستانه انجام داد ه اید در سال بعد به هیچ عنوان در تابستان ابیاری نشود
مزایای آبیاری تابستانه
1-گلدهی افزایش می یابد
2-گلدهی زودتر آغاز میشود و قیمت فروش آن بسیار بالاتر است
3-باعث افزایش پیاز در زمین های تنک می شود
معایب آبیاری تابستانه
1-احتمال قارچ و کنه گرفتن زمین افزایش پیدا میکند
2-در زمین های پر پیاز باعث افزایش بیشتر پیاز می شود در نتیجه زمین حتی در صورت رسیدگی نمیتواند این تعداد پیاز را تغذیه کند و گلدهی به شدت کاهش می یابد
3-علف زعفران زودتر رشد میکند و جمع اوری گل با مشقت و کارگر بیشتر جمع می شود
اب دوم در آبیاری تابستانه
بعضی از کشاورزان بعد ار آب دهی در مرداد ماه یک اب دیگر میدهند و ان هم در اواخر شهریور و بعضی از کشاورزان بعد اب مرداد ماه دو اب دیگر میدهند .
به طور تجربی زمین هایی که در مرداد ماه ابیاری می شوند بهتر است سه آبه شوند و بعد بیست روز اب دوم و در اوایل مهر ماه آب سوم انجام شود تا گلدهی در اواسط مهرماه شروع شود .
بعد آب دوم تیلر زدن زمین توصیه می شود
توصیه سرخ سار برای آبیاری تابستانه
حتما بخشی از زمین خود را اگر شرایط لازم را دارد آبیاری تابستانه انجام دهید تا گلدهی خوب را تجربه کنید چون هدف از کشت زعفران گلدهی است نه تکثیر پیاز.
میتوایند زمین خود را به سه قسمت تقسیم و هر سال یک قسمت را آبیاری تابستانه کنید
خرید و قیمت پیاز زعفران در وزن های مختلف
زعفران نگین طرح فرهنگ و ادب فردوسی(مثقال)
مرحله دوم آبیاری زعفران یا زاچ آب
بلافاصله بعد از جمع آوری گل ها زاچ آب انجام شود.
هیچ زمان خاصی مطرح نیست در این مرحله به محض اینکه گل ها جمع شد زاچ آب انجام شود .
از کودهای لازم هم استفاده شود به ویژه کود سفید برای مزارع جوان برای رشد برگ ها و تقویت پیاز زعفران انجام شود.
زاچ آب حتما باید صورت بگیرد و از آنجا که زمین گلدهی داشته و تشنه است این ابیاری بسیار مهم و تاثیر گزار در گلدهی سال بعد است.
حتما بحث تغذیه پیاز در صورتی که از کودهای دامی کم اسفاده کرده اید در این ابیاری انجام شود
مرحله سوم آبیاری زعفران
بعد از زاچ آب تا اواخر زمستان نیاز آبی زعفران برقرار است اگر بارندگی خوب باشد این نیاز کمتر و در غیر اینصورت حتما آبیاری منظم انجام شود.در صورت محلول پاشی حتما آبیاری انجام شود و زمین تشنه نباشد. خشکسالی های سال های اخیر در خراسان این مسئله را ثابت کرده است. حتی زمین هایی که یک آب بیشتر داده شده به طور معنی داری گلدهی بهتری داشته اند در ابتدای مقاله گفیتم چگونه از نیاز آبی زمین خود آگاه شویم.
مرحله چهارم آبیاری زعفران
از قبل عید تا مرحله زرد آب حتما آبیاری صورت گیرد و زمین زعفران خشک و بی آب نباشد.
در صورتی که بارندگی کمتر از 30 میلیمتر باشد حتما آبیاری زعفران قبل عید و قبل زرد شده برگ ها لازم است.
اگر محلول پاشی صورت بگیرد و زمین رطوبت نداشته باشد اثر سوء دارد پس اگر بارندگی در منطقه شما کم است حتما آبیاری انجام دهید و نگران هزینه آن نباشید چون چند برار هزینه به شما باز میگردد
مرحله پنجم آبیاری زعفران یا زرد آب
هنگام زرد شدن علف های زعفران حتما حتما باید آبیاری انجام شود این آبیاری که قبل از خواب پیاز است باعث می شود تمام مواد باقی مانده در برگ وارد پیاز شود و پیاز وزن بگیرد و پیازهای دختری رطوبت کافی برای فصل تابستان داشته باشند اگر زمین خشک باشد مواد ذخیره شده در برگ ها وارد پیاز دختری نمیشود و پیاز ها ریز باقی می مانند
زمان این آبیاری بر اساس شرایط برگ ها صورت میگیرد اگر یک سوم برگ ها خشک شد و زمین گل نبود و رطوبت نداشت این آبیاری صورت میگیرد گاهی بارندگی بهاره خوب است و زمین گل است که نیاز به این آبیاری نیست هیچ کودی استفادهنشود چون جذب نمیشود.
در زمینی کنه و قارچ دارد زردآب را زودتر انجام دهید .
مطالعات علمی انجام شده در رابطه با آبیاری زعفران
در زیر به چند مطالعه علمی انجامشده در رابطه با آبیاری زعفران اشاره میکنم. این مطالعات روش کار و نتایج مختلفی را ارائه میدهند که میتواند برای بهینهسازی روشهای آبیاری زعفران مفید باشد.
1. تأثیر روشهای مختلف آبیاری بر عملکرد زعفران
- روش کار: در این مطالعه، محققان تأثیر روشهای آبیاری غرقابی، بارانی، و قطرهای را بر عملکرد زعفران بررسی کردند.
- نتایج: نتایج نشان داد که روش آبیاری قطرهای نه تنها مصرف آب را کاهش میدهد بلکه عملکرد زعفران را نیز افزایش میدهد.
- منبع: Journal of Agricultural Water Management, 2020.
2. تعیین زمان بهینه آبیاری زعفران
- روش کار: این تحقیق با اندازهگیری نیاز آبی زعفران در دورههای مختلف رشد، زمان بهینه آبیاری را تعیین کرد.
- نتایج: مشخص شد که آبیاری در اوایل پاییز، هنگام آغاز رشد زعفران، تأثیر قابلتوجهی بر کیفیت و کمیت محصول دارد.
- منبع: Iranian Journal of Plant Production Science, 2018.
3. بررسی اثرات کمآبیاری بر روی زعفران
- روش کار: در این تحقیق، اثرات کمآبیاری بر رشد، گلدهی، و عملکرد زعفران مورد مطالعه قرار گرفت.
- نتایج: نتایج نشان داد که کمآبیاری در مرحله رشد زعفران منجر به کاهش قابل توجهی در عملکرد گلها و کیفیت محصول میشود.
- منبع: Agricultural Research Journal, 2019.
4. استفاده از تکنیکهای نوین آبیاری در زعفران
- روش کار: این مطالعه با استفاده از تکنیکهای نوین مانند سنسورهای رطوبت خاک، تأثیر آنها بر بهبود روشهای آبیاری زعفران را بررسی کرد.
- نتایج: استفاده از سنسورهای رطوبت باعث کاهش مصرف آب تا 30% و افزایش عملکرد زعفران شد.
- منبع: Advances in Crop Science and Technology, 2021.
5. مقایسه عملکرد زعفران در شرایط مختلف آبیاری و تغذیه
- روش کار: این مطالعه به مقایسه عملکرد زعفران در شرایط مختلف آبیاری و استفاده از کودهای مختلف پرداخت.
- نتایج: نتایج نشان داد که ترکیب آبیاری قطرهای با کودهای آلی باعث افزایش قابل توجهی در عملکرد و کیفیت زعفران میشود.
- منبع: International Journal of Horticultural Science, 2022.
6. تأثیر مدیریتهای مختلف آبیاری بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی زعفران
- روش کار: این مطالعه تأثیر آبیاری با مقادیر مختلف آب را بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی زعفران مورد بررسی قرار داد.
- نتایج: مشخص شد که کاهش میزان آب مصرفی تا 20 درصد، بدون تأثیر منفی بر خصوصیات کیفی زعفران، امکانپذیر است.
- منبع: Journal of Water and Soil Science, 2019.
7. ارزیابی اقتصادی آبیاریهای مختلف در زعفران
- روش کار: این تحقیق به ارزیابی اقتصادی روشهای آبیاری غرقابی، قطرهای و بارانی در کشت زعفران پرداخت.
- نتایج: آبیاری قطرهای با توجه به مصرف کمتر آب و افزایش بهرهوری، اقتصادیترین روش در شرایط مورد مطالعه بود.
- منبع: Journal of Agricultural Economics, 2020.
8. تأثیر زمانهای مختلف آبیاری بر رشد و عملکرد زعفران
- روش کار: در این مطالعه، تأثیر زمانهای مختلف آبیاری (صبح، ظهر، و عصر) بر رشد و عملکرد زعفران بررسی شد.
- نتایج: آبیاری در صبح به دلیل کاهش تبخیر و تعرق، به بهبود عملکرد گیاه کمک کرد.
- منبع: Journal of Irrigation and Drainage, 2018.
9. استفاده از فناوریهای هوشمند در مدیریت آبیاری زعفران
- روش کار: این مطالعه به بررسی استفاده از سیستمهای هوشمند آبیاری و تأثیر آن بر مصرف آب و عملکرد زعفران پرداخت.
- نتایج: استفاده از سیستمهای هوشمند آبیاری باعث کاهش مصرف آب تا 25% و افزایش عملکرد تا 15% شد.
- منبع: Smart Agriculture Journal, 2021.
10. بررسی تأثیر ترکیب آبیاری و مالچپاشی بر زعفران
- روش کار: این مطالعه تأثیر ترکیب آبیاری با مالچپاشی بر روی میزان تبخیر، رطوبت خاک، و عملکرد زعفران را مورد بررسی قرار داد.
- نتایج: استفاده از مالچ به همراه آبیاری قطرهای باعث حفظ بیشتر رطوبت خاک و افزایش 20% در عملکرد گیاه شد.
- منبع: Journal of Soil and Water Conservation, 2019.
سایت های زیر مقالات بالا را کامل منتشر کرده است