تولید زعفران در ایران و جهان

میزان تولید در دهه هفتاد بین 150 تا 170 تن در سال بوده است

میزان تولید زعفران در دهه هشتاد از 180 تا 200 تن بوده است .البته سرمای شدید سال 86 باعث کاهش تولید در طی سال 86تا 88 گردید اما دوباره در اغاز دهه نود میزان تولید به 200 تن نزدیک شد.جالب است در اواخر دهه هشتاد هر کیلو زعفران نزدیک به 4000 دلار از ایران خریداری میشده است.

طبق آمار های جهاد کشاورزی در این سال 250 تن زعفران در ایران تولید شده است.اغاز دوران طلایی تولید زعفران در ایران از این سال شروع شد که در نهایت تولید زیاد در پایان این دهه صنعت زعفران و کشاورزان را به درد سر های غظیمی گرفتار کرد که حاصل طمع و بی خردی شورای نا ملی زعفران و صادرکنندگان طمع کار بی وجدان بود.

تولید زعفران در این سال بین 270 تا 290 تن بوده است. میزان صادرات معادل 140 تن و با ارزش تقریبی بیش از 400 ملیون دلار بوده است

رسیدن به تولید 300 تن زعفران در سال 1392 و شروع کشت و کار زعفران در استان هایی دیگر.

افزایش 27 درصدی صادرات زعفران در این سال نسبت به سال قبل اتفاق افتاده است.حدود 160 تن صادرات زعفران در سال 1392

به نظر می رسد طبق آمار ها و مصاحبه های موجود در این سال تولید زعفران بین 300 تا 320 تن بوده است. 

در دهه نود شاهد رشد میزان تولید در هر سال هستیم و هنوز تعادل تا حدودی بین قیمت خرید و قیمت نهایی تولید وجود دارد اما کم کم در حال افت رشد قیمت زعفران نسبت به تورم هستیم ولی همچنان کشاورزان در حال کشت شدید زعفران هستند و هنوز از اینده عجیب تولید در ال های آتی خبر ندارد از طرفی وضعیت اب و هوایی هم مناسب است و در روند تولید اختلالی ایجاد نشده است.در این سال رکورد تولید 350 تن زعفران در سال زده شد و روند صادرات هم همچنان در حال افزایش

در این سال هم تولید در محدوده 350 تن است .

همچنان وضعیت تولید در محدوده 350 تن قرار دارد .

میزان تولید زعفران در 1397 رکورد جدیدی ثبت میکند و به بیش از 380 تن و در بعضی آمار ها به 400 تن می رسد .نوسانات قیمتی شدید است و در این سال حتی ورود دولت و خرید حمایتی هم صورت می گیرد که البته با حواشی و بد عهدی های عجیبی که صورت میگیرد هیچ حمایتی از تولید کننده صورت نمیگیرد . در این سال رکورد های برداشت زعفران در مزارع سرخ سار ثبت می شود که به تولید 24 کیلو در هکتار می رسیم که البته سال بعد این رکورد هم شکسته شد.در این سال رکورد صادرات هم زده شد و بیش از 250 تن صادرات داشته ایم.

در این سال به رکورد عجیب 500 تن تولید زعفران در سال رسیدیم که ارزش این محصول بسیار پایین آمد و تمام صادرکنندگان و شورای ملی خوشحال از این تولید زیاد با قیمت گذاری پایین و عدم حمایت دولت در این سال ها کشاورزان از این تولید آنچنان که باید خوشحال نبودند و شاهد از بین رفتن دسترنج چند ساله خود بودند .در این سال مشکلات کارگری عجیبی هم بوجود آمده بود که جمع آوری و فرآوری با مشکلات زیادی روبرو بود. قیمت ها در فصل برداشت و نیاز کشاورز به شدت پایین بود  در واقع  هنوز نه کشاورزان و نه مدیران و نه صادر کنندگان توان هضم این مقدار تولید را نداشتند به گونه ای که هم اکنون در سال 1403 هستیم همچنان زعفران های تولید شده در این سال توسط تعاونی به فروش می رسد. 

در سال 1399 هم تولید در حدود 500 تن بوده است و در این سال خیلی از کشاورزان حتی گل های زعفران را از روی زمین جمع نکردند و کارگران هم برای جمع اوری حتی به نصف هم راضی نبودند در فصل برداشت قیمت به شدت پایین بود و توان فرآوری این میزان تولید وجود نداشت. چندین تن تولیدی این سال ها هم اکنون در انبارهای بورسی و دولتی موجود است و این تولید به حدی بود که تا چند سال اجازه نفس کشیدن به زعفران را نداد. این میزان تولید نیاز به کار شدید در زمینه صادرات داردکه چنین روندی هیچگاه طی نشد و مشکلات صادرات توانهضم این مقدار تولید را ندارد

و اما سال 1400 که هنوز هم امار دقیق کاهش تولید آن مورد بحث است. به یک باره تولید از 500تن به زیر 200 تن کاهش یافت. اما علت چی بود؟؟

مهمترین علت خشک سالی عجیب و کاهش شدید بارندگی ها به عل پدیده هواشناسی النینو بود که در وقتی که نیاز آبی زعفران شدید بودهیچ بارانی نبارید.

از طرفی به علت به صرفه نبودن تولید زعفران برای کشاورز و قیمت پایین آن کشاورزان رسیدگی به زمین های زعفران را به شدت کاهش دادند و میلی به کار بر روی زمین ها نداشتند از طرفی افزایش قیمت گندم و جو و درآمد بهتر و زحمت کمتر برای این محصولات باعث شد کشاورزان به امید باران زمین های کشاورزی را رها کنند و آب ها چاه را برای کشت گندم و جو اختصاص دهند  و این باعث شوک به پیاز و کاهش شدید تولید در سال 1400 گردید .به طوری که تمام مشکلات مربوط به جمع آوری و فرآوری حل شد و فصل بی زحمتی برای کشاورزان بود و این آغازی بر دوره کاهش تولید بود.

این کاهش تولید نتوانست افزایشی در قیمت ایجاد کند . در واقع تمام صادرکنندگان انبارهای زعفران خود را از سال های قبل پر کرده بودند و میلی به خرید زعفران نداشتند از طرفی دسیسه هایی زیادی هم صورت گرفت و از آنجا که دست پری داشتند تلاش های  ناقص دولت و نمایندگان مجلس نتوانست کشاورز را به کاشت و رسیدگی به زعفران قانع کند و همچنان این کشت استراتژی آینده مبهم داشت.

همچنان خشک سالی ادامه دارد و قیمت تولید به صرفه نیست کشاورز میل به رسیدگی به زعفران ندارد و همچنان جو و گندم در اولویت آبدهی قرار دارد.

میزان تولید 150 تن شده ولی به علت وجود زعفران زیاد از سال های پایانی دهه نود هم چنان صادرکنندگان تا میتوانند قیمت ها را سرکوب میکنند و امید به افزایش تولید در سال 1402 دارند .استراتژی صادر کنندگان و مافیای زعفران کاملا جواب داده و قیمت ها باب میل آنان است.البته این نکته هم قابل بیان است شرکت های  تازه کاری وارد عرصه صادرات زعفران شدند و با توجه به تولید بالا در سال های 99؛98 توانستند جنس خود را تامین کنند و با قیمت های پایینی این زعفران را بفروشند و به سود مقطعی خود فکر کردند شرکت هایی که در حال حاضر از این کار خارج شدند و از بی قانونی و بی حساب کتاب بودن بخش کشاورزی و تولید در ایران به سود های خوبی دست پیدا کردند.

کاهش تولیدی که همچنان ادامه دارد

سرمای شدید و عجیب زمستان 1401 همراه با خشک سالی باعث شد میزان برداشت زعفران همچنان کاهشی باشد .گرچه امار ها از برداشت 200 تن زعفران خبر می دهد اما این افزایش تولید بیشتر به خاطر افزایش کشت در سایر استان های کشور بویژه غرب کشور می باشد. در استان خراسان تولید کاهشی بود .البته کاهش تولید چند ساله تاثیر خودش بر قیمت گذاشت و افسار قیمت زعفران از دست مافیای زعفران خارج شد و شاهد رشد شدید قیمت زعفران بعد از برداشت 1402 بودیم که همچنان ادامه دارد.